Ślub humanistyczny – co to jest?


fot. Wójtowicz Foto

Ślub humanistyczny jest inną formą zawarcia małżeństwa, poza ślubem religijnym, konkordatowym oraz cywilnym. W przeciwieństwie do ceremonii kościelnych, tego rodzaju uroczystość nie skupia się na ideowych aspektach małżeństwa, w przeciwieństwie do ślubu cywilnego nie kładzie też nacisku na skutki prawne – jest natomiast spełnieniem potrzeb, marzeń i wyrazem indywidualnych wartości, które wyznaje Młoda Para.

Warto zauważyć, że Pary niewierzące lub niepraktykujące są w zasadzie pozbawione szansy na ceremonię, która będzie dla nich miała duchowy i osobisty wymiar. Ślub cywilny jest mocno ograniczony poprzez formuły, odwołujące się do pojęć prawnych i podstawowej komórki społecznej, co z pewnością obdziera ślub z romantyzmu. Ceremonia w USC jest również bardzo krótka – często zdarza się, że trwa jedynie 5-7 minut, przez co Młoda Para nie może nawet właściwie przeżyć tego momentu. Ceremonie humanistyczne są zatem odpowiedzią na potrzeby ateistów oraz innych osób, które także pragną ceremonii o wymiarze duchowym, osobistym, pragną pewnego rytuału.

Śluby humanistyczne nie mają sztywno ustalonej formuły. To ich podstawowa wartość, ponieważ dzięki temu Młoda Para może całkowicie spersonalizować ceremonię. Co prawda w zdecydowanej większości przypadków scenariusz ceremonii humanistycznej zawiera tradycyjne elementy, takie jak przysięga małżeńska, wymiana obrączek, a nawet uroczyste podpisanie pamiątkowego aktu ślubu, jednak poza tym panuje w nim całkowita dowolność. Ślub humanistyczny może odbyć się też w dowolnym miejscu, co jest wygodne dla Młodej Pary. Dzięki temu ceremonia humanistyczna może odbyć się na przykład w tym samym miejscu, co wesele – w ogrodzie przy restauracji czy pałacowym parku.

film z ceremonii prowadzonej przez Ślub Humanistyczny Joanny Humerczyk,

video: Małe Białe

Ślub humanistyczny w Polsce a prawo

Nie oznacza to jednak, że Pary, które decydują się na ślub humanistyczny, traktują go jak zabawę czy „teatrzyk” dla rodziny i zaproszonych gości. Ceremonia humanistyczna jest aktem ważnym społecznie – dla samej Młodej Pary, która w pełni poważnie ślubuje sobie miłość i wierność, jak i dla gości, którzy w pełni poważnie traktują ich przysięgę. Ślub humanistyczny także może być podniosły, elegancki, a jeśli Młoda Para życzy sobie czegoś innego – zabawny, ale zarazem emocjonalny.

Z doświadczeń mistrzów ceremonii (lub celebransów czy celebrantów – dla odróżnienia od osób duchownych), prowadzących tego rodzaju śluby, jasno wynika też, że niemal 100% Par podchodzi do nich w pełni poważnie i przed ceremonią lub po niej pieczętuje prawnie swój związek – zawierając zazwyczaj tylko w obecności Świadków ślub cywilny (ten z kolei Młode Pary traktują jako formalność). Dlaczego tak się dzieje?

Ślub humanistyczny w Polsce nie posiada na razie mocy prawnej – jak na przykład w Szkocji, Irlandii, Nowej Zelandii, Norwegii, Australii i Stanach Zjednoczonych. Aktualnie o legalne usankcjonowanie ślubów humanistycznych stara się Irlandia Północna, gdzie miała już miejsce pierwsza prawnie uznana ceremonia humanistyczna. Małżeństwo w ten sposób zawarła para celebrytów – modelka Laura Lacole i piłkarz Eunan O'Kane. Zatem walka ślub humanistyczny a prawo ciągle trwa. W 2014 roku ówczesna Pełnomocnik Rządu do spraw Równego Traktowania, Małgorzata Fuszara, deklarowała pomoc w formalizacji ceremonii humanistycznych na wniosek Stowarzyszenia Racjonalistów. Jednak ślub humanistyczny w Polsce z pewnością czeka jeszcze długa droga do usankcjonowania prawnego.


fot. Grzegorz Ciepiel

Jeśli się nad tym zastanowić, ślub humanistyczny w Polsce ma taki sam status jak ślub kościelny przed wprowadzeniem konkordatu – nie niesie za sobą skutków prawnych, ale jest ważny dla Młodej Pary i wszystkich świadków takiej ceremonii.

  • Wskazówka dla Młodej Pary: Jeśli obawiacie się, że rodzina sceptycznie podejdzie do Waszego pomysłu zawarcia ślubu humanistycznego, możecie najpierw zawrzeć ślub cywilny tylko w obecności świadków. Wtedy, podczas ceremonii humanistycznej, celebrant może we wstępie wspomnieć, że prawnie jesteście już małżeństwem, ale to właśnie na tę ceremonię chcieliście zaprosić gości – bo to ona jest dla Was ważna, osobista, ona jest dla Was przeżyciem i to właśnie ją chcecie świętować wspólnie z zaproszonymi osobami.

Jak twierdzą mistrzowie ceremonii humanistycznych, nawet osoby konserwatywne i religijne, po doświadczeniu ślubu humanistycznego bliskich osób, doceniają jego osobisty charakter. Scenariusz ceremonii humanistycznej często bowiem zawiera historię o tym, jak Młoda Para się poznała oraz przedstawienie ważnych dla niej wartości i planów. To powoduje, że jest niepowtarzalna i sprawia wrażenie, jakby mistrz ceremonii doskonale znał osoby, którym udziela ślubu – bo w pewnym sensie zna. W procesie przygotowania ślubu z Młodą Parą zazwyczaj przeprowadzany jest wywiad, na podstawie którego powstaje scenariusz ceremonii.

Gdzie popularny jest ślub humanistyczny? Warszawa, Kraków i nie tylko

Ślub humanistyczny w Polsce jest najpopularniejszy w dużych miastach wojewódzkich, takich jak Warszawa, Kraków, Gdańsk, Wrocław i Poznań. Nie oznacza to jednak, że śluby humanistyczne nie odbywają się w mniejszych miejscowościach. To często urokliwe, rustykalne plenery – w okolicach dużych miast, ale nie tylko.

Pary decydują się na śluby plenerowe przy zamkach, pałacach, restauracjach, bardzo modnych aktualnie folwarkach i stodołach, ale także w bardziej nietypowych miejscach – na łąkach plażach, statkach, polach golfowych, w lasach.


fot. Grzegorz Ciepiel

Ślub cywilny w plenerze

Wiele Par wybiera ślub humanistyczny, ponieważ marzy o ceremonii w plenerze. Zgodnie ustawą Prawa o aktach stanu cywilnego, od 2015 roku narzeczeni mogą zawrzeć ślub cywilny poza Urzędem Stanu Cywilnego za dodatkową opłatą w wysokości 1000 zł. W praktyce okazuje się jednak, że Młode Pary nadal napotykają wiele trudności.

Mimo obowiązującej ustawy, urzędnicy w niektórych gminach nie zgadzają się na wyjście w plener lub ograniczają możliwość zawarcia związku małżeńskiego tylko do godzin pracy urzędu – czyli do 15:00, a to ogranicza możliwości Młodych. Często nie ma też mowy o ślubie w sobotę.

Wiele Par nie godzi się na ten kompromis i decyduje się w zastępstwie na ślub humanistyczny, który może odbyć się w dowolnie wybranym przez narzeczonych miejscu i zazwyczaj w dowolnych godzinach.

Kto prowadzi ślub humanistyczny?

W Wielkiej Brytanii oraz innych krajach działają stowarzyszenia humanistyczne, które zrzeszają mistrzów ceremonii. W Polsce nie istnieją takie organizacje. Promocją ideologiczną ślubów humanistycznych zajmuje się Stowarzyszenie Racjonalistów, natomiast ceremonie w większości organizują prywatne firmy. Przygotowanie scenariusza ślubu humanistycznego oraz jego przeprowadzenie to z ich strony forma usługi. Oczywiście jednak celebranci to nie przypadkowe osoby – powinny podzielać humanistyczne wartości, wyróżniać się dobrą prezencją, odpowiednią dykcją, empatią oraz zrozumieniem potrzeb i przeżyć Młodej Pary w ich Wielkim Dniu.

W przypadku ślubu humanistycznego mistrz ceremonii (nazywany też celebransem, celebrantem) pełni zatem podobną funkcję, co urzędnik Urzędu Stanu Cywilnego lub ksiądz czy inna osoba duchowna. Prowadzi całą ceremonię, wita Gości, wygłasza przemowę adekwatną do tego ważnego dnia, wysłuchuje przysiąg Młodej Pary.

Co jednak ważne, istnieje dużo więcej elementów, które może zawierać ślub humanistyczny. Mistrz ceremonii oczywiście ma w tym największy udział, ale zaangażowani zostać mogą także goście.


fot. Ania Margoszczyn

Ślub humanistyczny – scenariusz

Jak wspomnieliśmy, ślub humanistyczny zazwyczaj uwzględnia wszystkie tradycyjne elementy, takie jak wymiana przysiąg i obrączek czy pocałunek po ogłoszeniu małżeństwem. Co poza tym składa się na ceremonię humanistyczną?

Personalizacja – to podstawowa cecha wyróżniająca ślub humanistyczny. Scenariusz ceremonii zawsze jest ustalany z Młodą Parą indywidualnie. Zazwyczaj mistrz ceremonii dokonuje pewnego wywiadu, aby dowiedzieć się, jak wygląda historia miłości narzeczonych, co jest dla nich ważne, jakie są pomiędzy nimi podobieństwa i różnice, jakie wyznają wartości, jakie mają plany na przyszłość. Dzięki temu może spersonalizować ceremonię i dopasować ją do potrzeb zakochanych.

Scenariusz ślubu humanistycznego ma zatem za zadanie przybliżyć gościom osoby Młodej Pary, charakter ich związku i wartości, które dzielą. Mistrz ceremonii zazwyczaj nie tylko opowiada w trakcie ceremonii o Młodych, ale wykorzystuje również korespondujące cytaty literackie o miłości, małżeństwie czy po prostu ulubione wiersze lub fragmenty prozy narzeczonych. Dzięki temu ceremonia staje się osobista, a goście mogą się bardziej w nią zaangażować.

Angażujący, ciekawy, zapadający w pamięć – taki właśnie ma być z założenia ślub humanistyczny. Scenariusz może uwzględniać również większy niż w przypadku innych ceremonii udział świadków, rodziców czy innych gości. Chętne osoby mogą odczytać wybrany przez Młodą Parę fragment lub dokonać przemówienia na ich temat.

Ślub humanistyczny – scenariusz. Dodatkowe symbole

Niektóre firmy, jak na przykład Ślub Humanistyczny Joanny Humerczyk, proponują wykorzystanie w trakcie ślubu dodatkowych, symbolicznych ceremonii. To na przykład ceremonia mieszania się piasku, zapalenia świecy jedności, przewiązania rąk wstęgą czy ogrzewania obrączek. To obrzędy pochodzące z różnych kultur, które mogą nadać uroczystości rytualnego charakteru.

Hawajska ceremonia mieszania się piasków polega na równoczesnym przesypywaniu przez Młodą Parę piasku o dwóch różnych kolorach do jednego naczynia. Obrzęd symbolizuje dwa życia, które teraz stapiają się w jedno. Podobne znacznie ma ceremonia zapalenia świecy jedności. Z kolei przewiązanie rąk wstęgą na czas wypowiadania przysiąg ma podkreślić jedność Pary i wagę tych obietnic.

Niektóre Pary decydują się również na wspólne zasadzenie drzewka w trakcie lub na zakończenie ceremonii – jeśli oczywiście ślub odbywa się w miejscu, gdzie istnieje taka możliwość.

Ślub humanistyczny – przysięga

Kolejnym elementem ceremonii humanistycznej, który może zostać spersonalizowany, jest przysięga. Może ona mieć zarówno charakter formalny i nawiązywać do przysiąg znanych z USC i kościoła, jak i całkowicie osobisty. Pan Młody i Panna Młoda mogą przysięgę napisać sami lub – zazwyczaj – poprosić o pomoc mistrza ceremonii.

Dobry celebrant, na podstawie wcześniejszego wywiadu, jest w stanie pomóc w stworzeniu przysiąg wyrażających uczucia Młodych, co na pewno wzbogaci ślub humanistyczny. Przysięga płynąca z serca to – obok przedstawionej przez celebranta historii Waszego poznania się i miłości – niewątpliwie najbardziej wzruszający i osobisty moment ceremonii.

  • Wskazówka dla Młodej Pary: Warto, abyście spróbowali napisać przysięgi niezależnie od siebie i utrzymali je w tajemnicy aż do samego dnia ślubu. Wtedy na pewno wypowiedzenie i wysłuchanie przysięgi będzie o wiele większym przeżyciem.

Szansa dla Par międzynarodowych

Ślub humanistyczny to dla Par mieszanych narodowo szansa na zawarcie małżeństwa we wcześniej zaplanowanym terminie w razie problemów formalnych. Niestety często zdarza się, że wymagane przez prawo dokumenty nie docierają do Polski na czas i Urząd Stanu Cywilnego nie może udzielić narzeczonym ślubu. Czasem problem stanowi ksiądz, który odmawia przeprowadzenia ceremonii ze względu na różnice wyznaniowe, język lub z innych powodów.


W takich sytuacjach niemożliwe staje się przeprowadzenie ślubu, który wiązałby Parę prawnie, a zarazem odbył się w planowanym terminie, przy udziale zaproszonych wcześniej gości. Czasem dla Par międzynarodowych ostatnią deską ratunku jest organizacja ślubu humanistycznego i dopełnienie formalności w późniejszym czasie. Wybierając ślub humanistyczny, Młoda Para często unika też konieczności zatrudnienia tłumacza – dostępni w Polsce mistrzowie ceremonii często posługują się językiem angielskim, niemieckim i francuskim, dzięki czemu ślub może przeprowadzić spójnie jedna osoba.

Mistrzowie ceremonii z grupy Joanny Humerczyk oferują też dodatkowe usługi, takie jak tłumaczenie przemów weselnych czy tłumaczenie komunikatów DJ-a i rozmów między rodzinami przez całe wesele. Dzięki temu międzynarodowe towarzystwo może się lepiej zintegrować.

Na ślub humanistyczny w Polsce decydują się Pary w części brytyjskie, amerykańskie, niemieckie, francuskie, a nawet hiszpańskie czy chińskie. Nie tylko z powodu formalnych przeciwności, ale także dlatego, że znają tę formę zaślubin ze swoich rodzimych krajów i uznają ją za naturalną.

Ślub humanistyczny – koszt

Warto zauważyć, że w przypadku ślubu humanistycznego cena zawiera nie tylko przeprowadzenie ceremonii, ale także jej indywidualne przygotowanie. Ślub humanistyczny w języku polskim to koszt około 2 tys. złotych.

Na nieco większy wydatek muszą przygotować się Pary mieszane narodowo, które chcą, aby ich ceremonia odbywała się w dwóch językach. Przygotowanie dwujęzycznej ceremonii wymaga nie tylko przetłumaczenia standardowych elementów ceremonii, ale także osobistych fragmentów dotyczących Młodej Pary, a często także konsultacje w obcym języku. Niewątpliwie jednak rozwiązanie może okazać się korzystne, ponieważ niekonieczne staje się zatrudnienie tłumacza, a w dalszym przebiegu wesela może pomóc ta sama osoba, która prowadziła ślub humanistyczny. Cena ceremonii jest zatem zależna od wersji językowej (polska lub dwujęzyczna) oraz od doświadczenia wybranej firmy.

Zakończenie

Jeśli zastanawialiście się, co to jest ślub humanistyczny, to mamy nadzieję, że wyczerpująco odpowiedzieliśmy na to pytanie. Bez wątpienia ta forma zaślubin staje się coraz popularniejsza i znajduje coraz więcej zwolenników. Kto wie, może to odpowiednia ceremonia dla Was?

Wszystkie Młode Pary zainteresowane ślubem humanistycznym zachęcamy do kontaktu z firmą Ślub Humanistyczny Joanny Humerczyk.

Informujemy, że korzystając ze strony, akceptujesz naszą politykę prywatności. ×